پلی آمید چیست؟ «اطلس پلاستیک»
انواع پلی آمید چیست و چه کاربردی دارند؟
پلی آمید
انواع پلی آمید چیست و چه کاربردی دارند؟
اولین جایی که پلی آمیدها توانستند ایفای نقش کنند، برای تولید رشته‌های مسواک آن هم در سال ۱۹۳۸ بود. بعد از آن در سال ۱۹۴۰ الیاف این ماده برای تولید جوراب‌های زنانه مصرف شد. رفته رفته کاربرد این ماده در تولید قطعات پلاستیکی گسترش یافت.
پلی آمید چیست؟ (بیوگرافی کامل پلیمرهای مصنوعی)
پلی آمید یا نایلون، نام پسندیده‌ای است که برای اولین بار توسط والاس کاروترز در فوریه سال ۱۹۳۵ در شرکت DuPont برای آنها انتخاب شد؛ البته علت آن ه این بود که این پلیمرها از اتصال تعداد واحدهای تکرار شونده پیتامید به وجود آمدند. اما آیا شما می‌دونستید که نام دیگر نایلون‌ها پلی آمیده؟
اولین جایی که پلی آمیدها توانستند ایفای نقش کنند، برای تولید رشته‌های مسواک آن هم در سال ۱۹۳۸ بود. بعد از آن در سال ۱۹۴۰ الیاف این ماده برای تولید جوراب‌های زنانه مصرف شد. رفته رفته کاربرد این ماده در تولید قطعات پلاستیکی گسترش یافت. همانطور که کاربرد آنها بیشتر شد به نوبت هر کدام از پلی آمیدها نیز فعال شدند و در زمینه‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفتند.
اما این یه آشنایی سطحی با آنها بود، اما اگر شما هم می‌خواهید بدانید که انواع پلی آمیدها کدامند و چه کاربردی دارند؟ ادامه مطلب را از دست ندهید.
خواص پلی آمیدها؛ نایلون و این همه خاصیت!!
این مواد علاوه بر مقاومت حرارتی، مقاومت الکتریکی بالایی نیز دارند و به علت ساختار بلورین، مقاومت شیمایی خوبی از خود نشان می‌دهند. ( کلا هر چی مقاومته اینا دارن!) از دیگر فواید نام برده شده برای نایلون‌ها اینکه خاصیت نفودناپذیری دارند؛ به طوری که با آمیزه‌سازی می‌توان به سادگی مقاومت به اشتعال این مواد را افزایش داد.
پلی آمیدها، به صورت گسترده‌ای در صنایع خودروسازی، حمل و نقل، برق و الکترونیک، نساجی، بسته‌بندی و تهیه محصولات خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرند. با اضافه کردن الیاف شیشه و افزایش استحکام این مواد، می‌توان از آنها به عنوان یک نقش جایگزین برای قطعات فلزی استفاده کرد. پس اگر پلی آمیدها را اولین و مهمترین پلیمر مهندسی ندانیم، کم لطفی کرده‌ایم.
ویژگی شاخص پلی آمیدها
همه‌ی پلی آمیدها کم و بیش تمایل دارند که رطوبت را جذب کنند. به همین علت برای استفاده از این مواد باید حتما به اطلاعات فنی آنها توجه کنید. (قبل از استفاده دفترچه راهنما را مطالعه کنید.)
جذب رطوبت در تغییرات ابعادی قطعات تولید شده با پلی آمید تاثیر می‌گذارد، و این موضوع باید درمورد مسائل طراحی نیز مورد توجه قرار گیرد. لازم به ذکر است که در عمل رطوبت یک عامل نرم کننده برای پلی آمیدها است و موجب کاهش مدول کششی و افزایش مقاومت ضربه‌پذیری است. با توجه به حساسیتی که پلی آمیدها در جذب رطوبت این مواد پیش از فرآیند تزریق دارند، به رطوبت‌زدایی نیاز دارد.
در صورتی که عملیات رطوبت‌زدایی به درستی انجام نشود، در سطح قطعات تولیدی، اثر نامطلوبی از رگه‌های رطوبت مشاهده می‌شود. ضمن آنکه به دلیل افزایش نقطه‌ی دما در قالب و اثر آب در اکسیداسیون، قطعات تولیدی دارای خواص مکانیکی کمتری در مقابل تخریب مواد خواهد بود.
مزایای پلی آمیدها
استحکام و چقرمگی مناسب
قابلیت انعطاف پذیری
مقاومت ترک خوردگی و ترکیدگی
ضربه پذیری بالا
مقاومت در برابر خستگی زیاد
انواع پلی آمیدها
پلی آمیدها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
پلی آمید آلیفاتیک که به عنوان نایلون شناخته می‌شود.
و پلی آمیدهای آروماتیک که نام دیگر آنها آرامیدها است.
انواع گرید های پلی آمید
شامل پلی آمید ۶
پلی آمید ۶٫۶
پلی آمید ۱۱
پلی آمید ۱۲
پلی آمید ۶٫۱۰
پلی آمید ۶٫۱۲
پلی آمید ۶٫۹ و ۴٫۶
هر کدام کاربردهای مختلفی دارند.
در ادامه سرگروه این دسته‌بندی و هر کدام از اعضای آنها را با ذکر ویژگی‌ها و کاربردهایشان به شما معرفی می‌کنیم.
انواع پلی آمیدهای آلیفاتیک:
نایلون ۶٫۶ یا PA 66
این نوع پلی آمیدها نقطه ذوب بالا و مقاومت زیاد در برابر سایش دارند. بنابراین در ساخت قطعات ماشین مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته معایبی هم دارند از جمله اینکه مقاومت شیمایی ضعیفی دارند و میزان جذب آب در آنها زیاد است.
این نوع پلی آمیدها به واسطه‌ی مقاومت زیادی که در برابر حرارت و استحکام دارند، از محبوب‌ترین مواد قابل ارتجاع در برابر حرارت هستند. این مواد در ساخت الیاف فرش، عناصر عایق برق، بلبرینگ‌ها، چرخ دهنده‌ها و تسمه‌های نقاله مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نایلون ۶ یا PA 6
این نوع پلی آمیدها نیمه بلورین هستند که بر اساس درجه انعطاف و مقاومت به سایش طبقه‌بندی می‌شوند. این محصول درخشان هستند و برای توسعه محصولات غیر پارچه‌ای کاربرد دارند.
نایلون ۶ ، ۱۰ یا PA 610
این نایلون‌ها قوی‌تر از بقیه نایلون‌های دیگر هستند که به مواد شیمیایی و اسید معدنی مقاومت دارند. این پلیمر در ساخت رشته‌های برسریال عایق‌های الکتریکی، جوراب بافی و ساخت زیپ کاربرد دارد.
نایلون ۱۱ یا PA 11
نایلون ۱۱ مقاومت حرارتی کمی دارد. ولی با این حال در طولانی مدت کارکرد و توانایی خود را حفظ می‌کند. در مقایسه با نایلون‌های دیگر مقاومت بیشتری در مقابل اشعه فرابنفش دارند و در طیف گسترده‌ای تغییرات کاربرد دارند.
نایلون ۶ ، ۱۲ یا PA 612
این نوع نایلون‌ها قیمت بالاتری دارند و البته انعطاف‌پذیری بیشتری هم دارند. در برابر حرارت ساییده نمی‌شوند اما مقاومت ضعیفی در مقابل اسیدها و بازهای قوی دارند. در ساخت قطعات الکتریکی، چرخ دنده‌ها، درپوش‌ها برای لوله‌های دو شاخه و روکش‌ها کاربرد دارد.
نایلون ۱۲ یا PA 12
این مواد به آسانی در هر شکل و اندازه‌ای به کار گرفته می‌شوند. مقاومت خوبی در مقابل فرسوده شدن دارند؛ اما در مقایسه با نایلون‌های دیگر گران قیمت هستند. در ساخت انصال دهنده‌های کابل، واشرهای ورقه‌ای، دیافراگم‌ها و … کاربرد دارند.
نایلون ۶ ، ۹ یا PA 69
این مواد نقطه ذوب پایین و جذب رطوبت پایین‌تری در مقایسه با بقیه پلی آمیدها دارند. از این جهت این نایلون‌ها برای ساخت اتصالات الکتریکی، بنرها، کیف‌های چمدان و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نایلون ۴ ، ۶ یا PA 46
مقاومت حرارتی بالایی دارد و این قابلیت را دارد که در مقابل حرارت‌های بالا خواص خود را حفظ کند. البته مقاومت به فرسودگی بالایی دارد. همین مقاومت بالا سبب شده تا از آن در خودرو سازی، برق و الکترونیک استفاده شود.
پلی آمیدهای آروماتیک
آرامید
این مواد به عنوان پلی آمید آروماتیک معرفی می‌شوند. برخی از کاربردهای آنها برای ساخت پارچه‌های تصفیه هوای گرم، کابل فیبر نوری، لباس محافظ در برابر حرارت، کلاه ایمنی آتش نشان‌ها و … هست.
پلی فتال آمید
این ماده در واقع یک پلی امید نیکه آروماتیک است. دارای مقاومت بالا در مقابل حرارت، مواد شیمایی و ساییدگی است. از جمله کاربردهای آن عایق های موتور، پدهای بلربینگ در موتورهای هواپیما و سوپاپ‌های دوش هست.