قالب های دایکاست (Die cast)
قالب های دایکاست (Die cast)
قالب های دایکاست (Die cast)
قالب های دایکاست (Die cast) عبارتند است ، قالب های دائمی فلزی بر روی یک ماشین ریخته گری تحت فشار که برای تولید قطعات ریختگی تحت فشار بکار می روند.
دایکاست یا ریخته گری تحت فشارعبارت است از روش تولید قطعه بوسیله تزریق فلز مذاب وتحت فشار به درون قالب.روش دایکاست از این نظر که در آن فلز مذاب به درون حفره ای به شکل قطعه مورد نظر رفته و بعد از سرد شدن قطعه مورد نظر به دست می آید بسیار شبیه ریخته گری ریژه می باشد. فقط اختلاف بین این دو روش نحوه پرکردن حفره قالب است. در قالب های دایکاست پس از بسته شدن قالب ،مواد مذاب به داخل یک نوع پمپ یا سیستم تزریق هدایت می گردد، بعد درحالی که پیستون پمپ مواد مذاب را با سرعت از طریق سیستم تغذیه قالب به داخل حفره می فرستد،هوای داخل حفره از طریق سوراخ های هواکش خارج می گردد. این پمپ در بعضی ازدستگاه ها دارای درجه حرارت محیط و در برخی دیگر دارای درجه حرارت مذاب است معمولا مقدار مواد مذاب تزریق شده بیش از اندازه مورد نیاز برای پر کردن حفره می باشد تا سر باره گیرها را پر نماید و حتی پلیسه در اطراف قطعه به وجود آورد.سپس در مرحله دوم زمانی که ماده مذاب در حال سرد شدن در داخل حفره است پمپ همچنان فشار خود را ادامه می دهد. در مرحله سوم قالب باز شده و قطعه به بیرون پرتاب می گردد. در آخرین مرحله همچنان که قالب باز است داخل حفره تمیز و در صورت نیاز روغنکاری شده و دوباره قالب بسته و آماده تکرار عملیات قبل می شود.
قالب‌های فلزی با قابلیت استفاده مجدد، dies نامیده می‌شوند، این قالب‌ها در تولید قطعات صنعتی پیچیده استفاده می‌گردد. در این قالبسازی صنعتی معمولاً یک آلیاژ غیر آهنی از قبیل آلومینیوم یا روی، در کوره ذوب شده و بعد به قالب در دستگاه ریخته‌گری تزریق می‌شود. تاریخچه ساخت قالب‌های دایکاست به اواسط قرن 19 در ایالات‌متحده باز می‌گردد، که در آن یک فلز مذاب یا آلیاژ، با فشار بالا به یک قالب فلزی تزریق می‌گردد. وقتی که فلز تزریقی جامد شده است، قالب فلزی باز می‌شود و قطعه‌ای از آلومینیوم ریخته‌گری استخراج می‌شود. امروزه ساخت قالب‌های دایکاست جدید بدین منظور است که قطعاتی از جنس آلومینیوم که دارای ضخامت یکنواخت بین ۱٫۵ تا ۱۵ میلی‌متر می باشند از روش ریخته‌گری تحت‌فشار تولید می شوند. در این روش مذاب آلومینیوم با فشار بالا داخل قالب تزریق می‌شود. از مزایای ساخت قالب دایکاست می‌توان به تولید قطعات با کیفیت سطحی بالا و تیراژ بالا نام برد. کیفیت بالا و عدم پلیسه موجب می‌شود بسیاری از پروسه‌های تولید مثل پلیسه‌گیری و سنگ زنی و سوراخ کاری حذف گردد، از این رو تأثیر به سزایی در کاهش هزینه تولید هر واحد قطعه دارد. قالب دایکاستی که در این روش مورد نیاز است، از جنس فولاد گرمکار با حجم و ضخامتی زیاد است. قالب های دایکاست قابلیت تحمل فشار بالای ذوب را دارند، از این رو قالب‌های دایکاست قالب‌هایی بزرگ و گران‌قیمت می باشند.
مراحل ساخت قالب دایکاست شامل استفاده از کوره ، فلز، ماشین ریخته‌گری و die می باشد. فلزی (آلومینیوم یا روی) در کوره ذوب‌شده و بعد با فشار بالا به قالب در دستگاه ریخته‌گری تزریق می‌گردد. فشار تزریق بسته به وزن قطعه و نوع ماده ذوب شده تزریقی، بستگی دارد. دو نوع اصلی از ماشین آلات ساخت قالب دایکاست وجود دارد: ماشین‌آلات اتاق گرم (برای آلیاژهای با دمای پایین ذوب، مانند روی) و ماشین‌آلات اتاق سرد (برای آلیاژهای با دمای بالا ذوب، مانند آلومینیوم). فرق بین این ماشین‌ها در بخش‌های مربوط به تجهیزات و ابزار دقیق خواهد بود. با این حال، در هر دو ماشین، پس از اینکه فلز مذاب به قالب تزریق می‌گردد، آن را به سرعت سرد می‌کند و به قسمت نهایی، یعنی دایکاست، تبدیل می‌نماید.
مهمترین مزایای تولید از طریق قالب های دایکاست :
اشکال پیچیده تری را می توان تولید نمود. به دلیل آنکه قالب باسرعت وتحت فشار پر می گردد قطعات با دیواره های نازکتری را می توان تولید نمود و خلاصه آنکه در این روش نسبت طول قطعه به ضخامت قطعه به مراتب بیشتر از دیگر روش ها است . سرعت تولید در این روش خیلی بالاست، بویژه اگرقالب های چند حفره ای مورد استفاده قرار گیرد. معمولا قطعه تولید شده از طریق دایکاست از پرداخت سطح خوبی بر خوردار است و احتیاجی به عملیات ماشینکاری بعدی ندارد و به این خاطر عملیات فوق العاده اقتصادی است. قالب های دایکاست پیش از آنکه فرسوده شوند ودر ابعاد قطعه تولید شده اختلافی به وجود آید،هزاران قطعه تولید خواهند نمود، در نتیجه سرمایه گذاری برای تولید قطعه کمتر است . نسبت به دیگر روش های ساخت قطعه،از فلز مذاب با روش دایکاست مقاطع ظریف تری راروی قطعه می توان به وجود آورد. بیشتر قطعات تولید شده با کمترین پرداخت کاری آماده آب فلز کاری می باشند. قطعات آلومینیومی ساخته شده توسط قالب دایکاست معمولا نسبت به روش های دیگر مثل ریخته گری آلومینیوم در ماسه مقاومت بیشتری دارند.