درپوشهای لاستیکی (رابر استاپرها)
درپوشها به هدف پوشاندن ظروف دارویی پس از پر شدن آنها به کار برده میشوند و باید تا حد ممکن خنثی باشند. درپوشها نباید اجازه برهم کنشهای غیردلخواه را به محتوای شیشه و محیط بیرون بدهند و باید بتوانند یک محیط کاملا آببندی شده برای دارو فراهم کنند.
درپوشها به هدف پوشاندن ظروف دارویی پس از پر شدن آنها به کار برده میشوند و باید تا حد ممکن خنثی باشند. درپوشها نباید اجازه برهم کنشهای غیردلخواه را به محتوای شیشه و محیط بیرون بدهند و باید بتوانند یک محیط کاملا آببندی شده برای دارو فراهم کنند. علاوه بر عملکرد محافظتی، درپوشها باید بتوانند دسترسی آسان و ایمن به دارو را امکانپذیر کنند. بسته به کاربرد، ممکن است نیاز باشد که درپوشها برای تزریق با سوزن سوراخ شوند. چنین درپوشهایی از مواد لاستیکی ساخته میشوند، درحالی که درپوشهایی که نمیتوانند سوراخ شوند معمولا از مواد پلاستیکی مثل پلی اتیلن یا پلی پروپیلن ساخته میشوند.
درپوشها، در بسته بندی اهمیت زیادی دارند و باید به دقت انتخاب شوند. معمولا برای داروهای تزریقی، ترکیبی از ظرف شیشه ای و درپوش لاستیکی که با یک درب آلومینیومی پوشانده شده، بسته بندی مناسبی است. مثالهای معمول این بسته بندیها، بطریهای تزریقی سرم، ویالهای تزریقی و سرنگ های از پیش پر شده اند.
درپوشها از مواد اولیه متنوعی تشکیل شدهاند که یکی از آنها لاستیکی است. آمیزههای لاستیکی جدید که برای بسته بندیهای ظروف دارویی به کار میروند تنها شامل تعداد کمی مواد اولیه میشوند. درپوشهای ساخته شده از چنین موادی معمولا مشکلی ایجاد نمیکنند و میتوانند در تماس با تعداد زیادی از داروها قرار بگیرند.
درپوش های دارویی معمولا به دو شکل درپوش لاستیکی و یوروکپ (شامل یک قسمت لاستیکی در داخل یک درپوش و روکش پلاستیکی شفاف) میباشند. شکل شماره 1 تصویر این دو نوع درپوش را نشان میدهد.
درپوشهای لاستیکی باید مشخصات لازم از نظر بیشتر فارماکوپه ها را داشته باشند( فارماکوپه های ژاپن، اروپا و آمریکا). استاندارد جهانی هم برای این محصول وضع شده است(ISO 8871).
2) ویژگیهای کلیدی درپوشهای لاستیکی
چهار ویژگی کلیدی درپوشهای لاستیکی مورد استفاده در بسته بندی دارو به شرح زیر میباشد. استانداردهای مطرح در این زمینه نیز معطوف به ویژگیهای ذیل میباشند.
2.1. خلندهپذیری (penetrability)
نیرویی که نیاز است تا درپوش لاستیکی سوراخ شود.
2.2. واریزهها (fragmentation)
اندازهگیری تعداد ذرات لاستیکی که به خاطر سوراخ شدن ایجاد میشود.
2.3. خودآببندی (self-sealing)
اندازهگیری کارایی خودآببندی درپوش لاستیکی بعد از خلیدن و درآوردن سرنگ.
2.4. یکدست بودن خاصیت آببندی درپوش (seal integrity)
3) مواداولیه و مقایسه فنی
لاستیکهای مورد استفاده در ساخت درپوشهای لاستیکی به شکل معمول: لاستیک بیوتیل، سیلیکون و ایزوپرن هستند. برای درپوشهای لاستیکی مورد استفاده یوروکپ بیشتر لاستیک ایزوپرن به دلیل انعطافپذیری بالاتر مورد استفاده قرار میگیرد.
استفاده از سیلیکون هرچند برای مصارف پزشکی معمول است اما در مورد درپوشها به دلیل اختلاف قیمتی بالا با سایر لاستیکهای مورد استفاده برای درپوشها و همچنین مقاومت پارگی کم، بسیار کمتر مورد استفاده قرار میگیرد. البته مزیت سیلیکون در این است که پرکننده نمیشود به آن اضافه کرد (افزودنی قابل پراکندگی نیست و در فرض پراکنده شدن، به محض وارد شدن کوچکترین ناخالصی در آن پختش دچار اخلال میشود) که سبب میشود محصول بدست آمده از آن به راحتی استانداردهای پزشکی را پوشش دهد. اما همین مزیت از جهت اقتصادی، سبب بالا رفتن قیمت تمام شده محصول سیلیکونی نسبت به بیوتیل میشود، چه هم قیمت ماده اولیه بالاتر است و هم نمیتوان از مواد افزودنی دیگری در فرمولبندی برای .پایین آوردن قیمت استفاده کرد
متن کامل این مقاله را در شماره 205 ماهنامه بسپار که در نیمه آبان ماه منتشر شده است، بخوانید.